Aanbiedingsbrief

Samen maken wij Dronten. Een beter, mooier en duurzamer Dronten. Via de kadernota geven we aan waar we op gaan inzetten om dit te bereiken. De kadernota van dit jaar is anders dan voorgaande jaren. Met deze kadernota markeren we ook de inzet van een andere manier van begroten: Zero Based Begroten (ZBB). Samen hebben we deze methodiek omarmd omdat we geloven dat deze manier van begroten bijdraagt aan een beter, mooier, duurzamer Dronten en daarmee aan het geluk van onze inwoners. Door te werken vanuit de principes van ZBB stellen we onszelf telkens weer de vraag of we nog de juiste dingen doen en of we die dingen juist doen. Op basis daarvan bouwen we jaarlijks de begroting op.

Van het oude naar het nieuwe – de tussenfase

Parallel aan deze ontwikkeling hebben we landelijk te maken met de financiële positie van gemeenten. Het onderzoek ‘Gemeenten in de knel’ laat zien dat de financiële positie van gemeenten zorgelijk is. Gemeenten hebben te maken met oplopende kosten in het sociaal domein en tekorten in hun exploitatie. Ze moeten alle zeilen bijzetten om deze op te lossen. Ze zijn hierdoor minder gaan investeren, verschralen voorzieningen, hebben het OZB-tarief verhoogd en hebben ingeteerd op hun reserves. Daarnaast worden investeringen in nieuw beleid vooruitgeschoven.

Ook wij hebben, door de combinatie van onze nieuwe ZBB-werkwijze en financiële ontwikkelingen, kritisch moeten kijken naar de doelen, die we als gemeente willen bereiken, in relatie tot de beschikbare middelen. In deze kadernota houden we onze bestaande ambities, doelen en activiteiten integraal, dus zowel inhoudelijk als financieel, tegen het licht. Autonome ontwikkelingen, in bijvoorbeeld het gemeentefonds, het sociaal domein en de Omgevingswet zijn hierin meegenomen. Centraal staat welke ambities we hebben, welke beleidsdoelen daaraan bijdragen en welke activiteiten we uitvoeren die daaraan bijdragen.
Via deze kadernota heeft u één document waarin u het college de inhoudelijke en financiële kaders meegeeft voor de uitwerking van de begroting.
Doordat we nu deze exercitie hebben gedaan, hebben we scherper in beeld waartoe we als gemeente bijdragen. Vanaf nu kunnen we de ZBB-manier van kijken-denken-doen inbedden in onze werkwijze als raad, college en ambtelijke organisatie. Dit is een doorlopend leerzaam proces, dat veel belangrijke inzichten heeft gegeven en zal blijven geven voor de nog te behalen resultaten.
Per pakket wordt weergegeven waar het financieel en inhoudelijk over gaat. Ook leggen we u per pakket opties voor waar u een keuze in kunt maken. Mogelijkheden om op bepaalde doelen in te blijven zetten en ook opties van doelen die kunnen vervallen. Het saldo van de begroting is in jaarschijf 2025 negatief voor een bedrag van € 2.932.000. Per pakket bieden wij u diverse opties aan om tot een sluitende begroting te komen. Het totaal aan opties bedraagt in totaal € 5.650.869. Dit bedrag bestaat uit materiële budgetten (€ 3.227.327) en formatie budgetten (€ 2.426.512)

Wie gaat waarover?

De ZBB-manier van kijken-denken-doen draagt bij aan de gewenste bestuurlijke vernieuwing. Het maakt inzichtelijk wie op welk niveau een rol heeft. In onderstaande afbeelding is dit weergegeven.

Een belangrijke stap, die we nog hebben te maken, is het formuleren van indicatoren.  Waardoor u als raad in uw rol ons kaders kan meegeven over de wijze waarop wij uitvoering geven aan de gestelde doelen. Ook hier zullen we de komende jaren samen verder vorm aan geven.

Inhoud Kadernota 2022

De beleidsdoelen zijn vormgegeven in een 20-tal pakketten. Op 10 maart jl. heeft u tijdens de consultatiebijeenkomst als raad een volgorde van belangrijkheid in doelen aangegeven. Per pakket is inzichtelijk gemaakt wat daar budgettair voor nodig is om het pakket uit te werken en te realiseren. Voorheen waren onze beleidsdoelen in meerdere beleidsdocumenten te vinden. Met deze kadernota is dit teruggebracht tot één document. Dit document maakt, meer dan voorheen, transparant waar we als gemeente voor staan en hoe we heel bewust keuzes maken over de besteding van onze middelen, passend bij onze ambitie.

U heeft ons gevraagd aan te geven in hoeverre doelen kunnen worden aangepast en welke inhoudelijke gevolgen dat heeft voor de samenleving. Het aanpassen van deze doelen leggen wij via opties/voorstellen in deze kadernota aan u voor. Daarnaast hebben we gekeken naar de gevolgen van het verschralen van budgetten in het ene pakket: wat doet dat met de doelen in andere pakketten? Sommige keuzes werken namelijk door de pakketten heen. Ten slotte hebben we de eerdere sessies rondom de begroting betrokken in onze afweging.

De kadernota die voorligt geeft dus inzicht in de doelen die we nastreven. In de beleidsontwikkeling per pakket treft u doelen waarbinnen u de mogelijkheid hebt tot het maken van keuzes. Wij hebben geprobeerd de opties zo zorgvuldig mogelijk weer te geven. Naast keuzes in deze doelen is het ook mogelijk dat u voorstellen indient voor investeringen en nieuw beleid: essentiële keuzes voor de doorontwikkeling van de vastgestelde ambities.

Deze kadernota geeft richting voor de begroting van 2022 en bieden wij gelijktijdig aan met de Jaarstukken 2020.

Gemeenten hebben het financieel moeilijk om hun begrotingen structureel sluitend te houden. Zowel de gemeenten, als de provinciale toezichthouders hebben verschillende malen bij het Rijk aangekaart dat aanzienlijke extra structurele middelen nodig zijn. In het hele land teren gemeenten fors in op hun reserves. Aangezien dit geen structureel houdbare situatie is, worden gemeenten gedwongen om scherpe keuzes te maken in het voorzieningenniveau dat kan worden aangeboden.

De gemeente Dronten vormt geen uitzondering op het landelijke beeld. Al geruime tijd zien we de aanzienlijke negatieve impact van externe ontwikkelingen op ons af komen en proberen we zo goed mogelijk te anticiperen op deze ontwikkelingen. U bent op verschillende momenten over deze ontwikkelingen geïnformeerd en bijgepraat. In deze Kadernota 2022 hebben we dan ook bewust voor een andere opzet gekozen dan voorheen gebruikelijk. Een opzet die meer aansluit bij de ZBB-gedachte en richting de toekomst een begroting oplevert, die wendbaarder is, met meer focus op de te bereiken maatschappelijke effecten en doelen.

De reserve- ofwel vermogenspositie van de gemeente Dronten is nog altijd uitstekend (conform de waarderingstabel van de NAR).

Het totale vermogen eind 2020 bedraagt € 87 miljoen afgerond (voor resultaat 2020):

• Algemene reserve          € 34 miljoen
• Bestemmingsreserves       € 53 miljoen
• Nog te bestemmen resultaat    € 5,3 miljoen

De ratio weerstandsvermogen komt voor Dronten uit op 2,2. Dat betekent dat de gemeente Dronten over een vermogenspositie beschikt die als uitstekend wordt beoordeeld om de financiële risico’s éénmalig af te dekken.
Dat is anders daar waar het gaat om structurele lasten. Deze kunnen niet via de reserves worden opgevangen. Hier moeten structurele inkomsten tegenover staan.
Bij het opstellen van deze kadernota zijn daarbij de richtlijnen van onze provinciaal toezichthouder in acht genomen.

Met het vaststellen van deze kadernota geeft de gemeenteraad het college de opdracht om deze kaders door te vertalen naar de Programmabegroting 2022 die in de maand november door de raad zal worden behandeld. Wij vragen u richting te geven aan de kadernota door te kiezen uit de opties die wij per pakket hebben aangegeven.